รีวิวหนังผี The Medium ร่างทรง (2021)

ร่างทรงหนังผีไทยสุดหลอนที่ทะเยอทะยานไปไกล

ไม่นานมานี้หนังผี ร่างทรง กลายเป็นผลงานหนังผีที่ได้รับความนิยมไปทั่วเกาหลีใต้ การประสบความสำเร็จนี้เกิดขึ้นจากการกำกับของโต้ง-บรรจง ปิสัญธนะกูล และโปรดิวเซอร์ชาวเกาหลีชื่อดังอย่าง Na Hong-jin โดยครั้งนี้เป็นการร่วมมือครั้งแรกระหว่างค่าย GDH และ ShowBox จากประเทศเกาหลีในการผลิตผลงานนี้เพื่อแสดงถึงความท้าทายและความมุ่งมั่นในการสร้างผลงานภาพยนตร์นี้ร่วมกันอย่างมีคุณภาพ

เก็บไปอีกหนึ่งรางวัลสำหรับ “ร่างทรง” ภาพยนตร์สยองขวัญล่าสุดจาก โต้ง-บรรจง ปิสัญธนะกูล ที่ได้คว้ารางวัล The Best Film ในสาขา Jury (Premio Blogos de Oro a la Mejor Película) จากงาน San Sebastián Horror and Fantasy Film Week ครั้งที่ 32 ที่จัดขึ้นในวันที่ 5 พฤศจิกายนที่ผ่านมาที่ประเทศสเปน ผลงานนี้ได้รับการยอมรับอย่างสูงในวงการภาพยนตร์สยองขวัญมาได้สำเร็จ

เรื่อง ร่างทรง ได้นำเสนอรูปแบบการเล่าเรื่องที่ไม่เหมือนใครผ่าน Mockumentary (การผสมระหว่าง mock กับ documentary) ซึ่งเป็นการนำเสนอเรื่องราวที่เพียงแต่เป็นบทบาทการแสดงของเหตุการณ์ที่จัดทำขึ้น นำเสนอเป็นรูปแบบของสารคดีเช่นเดียวกับเรื่อง Cannibal Holocaust/1980 โดยเป็นผลงานแรกของผู้เขียนอย่างน่าสนใจ เรื่องราวนี้เล่าถึงครอบครัวที่ผู้สูงอายุมีร่างทรงหลายคนแต่ “มิ้ง” ลูกสาวคนสุดท้อง ที่ไม่ต้องการเป็นร่างทรง กลับมีอาการแปลกประหลาดเกิดขึ้นกับตัวเอง และสู่การเปลี่ยนแปลงที่ไม่คาดคิดในชีวิตประจำวันของครอบครัวนั้น

เรื่องราวการสืบทอดทายาทร่างทรง

ในปี 2018 ทีมสารคดีทำการวิจัยเกี่ยวกับเรื่องราวของร่างทรงในประเทศไทย และได้พบกับป้านิ่ม (เอี้ยง-สวนีย์ อุทุมมา) ที่เป็นร่างทรง ‘ย่าบาหยัน’ ที่เป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นที่น่าสนใจในจังหวัดเลย สิ่งที่น่าสนใจคือการสืบทอด ‘ย่าบาหยัน’ นั้นเกิดขึ้นเฉพาะกับหญิงในตระกูลของป้านิ่มเท่านั้น โดยผู้ที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดในปัจจุบันคือ มิ้งค์ (ญดา-นริลญา กุลมงคลเพชร) ลูกสาวของพี่สาวป้านิ่มเอง ทีมสารคดีได้ขออนุญาตถ่ายทำสารคดีเกี่ยวกับป้านิ่มและครอบครัวในปี 2019 จนสืบพบเหตุการณ์ต่าง ๆ และตัดสินใจเปลี่ยนเรื่องหลักของสารคดีจากการวิจัยเกี่ยวกับร่างทรงเป็นเรื่องของการสืบทอดร่างทรงแทน

เบื้องต้นในหนังนี้ไม่มีการใช้เทคนิค “Jump Scare” เพื่อสร้างความหลอน แต่มีการพัฒนาความน่าสยดสยองอย่างต่อเนื่อง ด้วยการนำเสนอเรื่องราวอย่างราบรื่นเพื่อดึงดูดเข้าไปในบรรยากาศของเรื่องเริ่มแรงมากขึ้นเรื่อย ๆ จนผู้ชมรู้สึกเกิดความอึดอัดโดยไม่ทราบว่าตัวเองจะรู้สึกอย่างนั้น นอกจากนี้ยังมีการผสมผสานความขลังของบรรยากาศในฉากที่จับต้องได้ทั้งภูเขาที่มีความหมายสำคัญในการเติบโตของรูปปั้น “ย่าบาหยัน” และตึกร้างที่เต็มไปด้วยรากไม้ชอนไชระที่เชื่อกันว่ามีการดำเนินพิธีต่าง ๆ ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้ผู้ชมรู้สึกว่าตนเองเป็นส่วนหนึ่งของความหวาดกลัวในเรื่องนี้ได้อย่างแท้จริง

และที่น่าสังเกตในภาพยนตร์นี้คือความโดดเด่นของตัวละครที่ได้แสดงออกมาอย่างน่าประทับใจ แม้ว่าจะไม่เคยมีประสบการณ์ในวงการภาพยนตร์ใหญ่มาก่อนก็ตาม แต่การแสดงบทบาทได้ทำให้ผู้ชมมองว่าตัวละครเหล่านั้นมีความสัมพันธ์กันจริงในเนื้อเรื่อง เฉพาะตัวละครของ ป้านิ่ม มีความสำคัญอย่างมากสำหรับภาพยนตร์นี้ เธอแสดงอารมณ์ที่ซับซ้อนอย่างมีเสน่ห์ โดยการแสดงผ่านทางภาพลักษณ์และการกระทำ ทำให้ผู้ชมมีความเชื่อและคุ้นเคยกับตัวละครได้อย่างเข้าใจลึกซึ้ง

อีกสิ่งที่น่าชื่นชมของหนังนี้คือความรุนแรงของเรื่องที่กล้าท้าทายในการเล่าเรื่องอย่างข้อห้ามจารีตสังคมไทยซ้ำแล้วซ้ำเล่าได้อย่างน่าชื่นชม ที่มีความฉลาดและไม่โฉ่งฉ่างในการเล่าเรื่องที่ท้าทายข้อห้ามในสังคม การที่ผู้กำกับทำให้ผู้ชมเห็นความจงใจในการนำเสนอเรื่องราวนั้นชัดเจน แต่การมองเห็นความพยายามในการลองนำเสนอเรื่องราวนั้นๆ ทำได้อย่างชัดเจน เมื่อเทียบกับความสามารถในการสร้างเรื่องราว มีความเสี่ยงที่ถ้าการนำเสนอไม่ดีพอ อาจไม่ผ่านการประเมินจากหน่วยงานหั่น-แบนของประเทศไทยได้ และ GDH อาจจะเป็นเกราะป้องกันบางส่วน และสำคัญอาจทำให้เป็นหนังที่ไม่ได้รับความนิยมได้ง่ายๆ และการแสดงออกทั้งด้านการมองเห็นและการออกแบบบทบาทนี้ ซึ่งความพยายามนี้น่าประทับใจและสร้างความประทับใจต่อผู้ชมอย่างแท้จริง

หลังจากการชื่นชมแล้ว ได้เวลาพูดถึงข้อบกพร่องที่ทำให้เกิดบาดแผลใหญ่ที่ผู้สร้าง “ร่างทรง” ละเลยไปอย่างไม่น่าเชื่อ แม้จะมีความพยายามใส่ใจในรายละเอียดของตัวละครที่น่าสนใจ และเลือกนักแสดงที่สามารถแสดงอารมณ์ได้อย่างเหมาะสม แต่การละเลยความเป็นมนุษย์ซึ่งมีอยู่กับตัวละครหลังกล้องของสารคดีเหล่านี้ นั่นเป็นจุดที่ทำให้ความเสี่ยงที่หนังนี้สามารถล้มเหลวได้ ซึ่งตัวแทนที่ทำหน้าที่เป็นผู้เล่าเรื่องแทนสายตาของผู้ชมตลอดเนื้อเรื่อง เป็นผลของการออกแบบและการวางแผนที่ดี แต่กลับพบว่าการสร้างแบบนี้ใช้เวลานานเพื่อให้ผู้ชมสัมผัสและเข้าถึงเรื่องราวแต่กลับได้ไม่คุ้มค่ามากพอเมื่อตัวเลือกของตัวแทนการเล่าเรื่องนั้นทำให้มีความเชื่อมั่นที่ไม่สอดคล้องกับสายตาของผู้ชมตลอดเรื่อง